HBO

Forensisch ICT onderzoek of Forensic Intelligence is vaak gecompliceerd en stelt hoge eisen aan de onderzoekers. Voor de opleiding van deze onderzoekers is echter een leemte in het hoger onderwijs. Het Informatica Instituut van de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft sinds een aantal jaar uiteenlopende activiteiten ontplooid op het gebied van forensic intelligence.

Dinsdagmiddag 17 april 2007 vond in het Maagdenhuis te Amsterdam de Ronde Tafel ‘Informatiebeleid en Hoger Onderwijs’ plaats. Deze Ronde Tafel werd georganiseerd door Verdonck, Klooster & Associates tijdens het Nationaal Informatica Onderwijs Congres (NIOC) 2007. Luc van der Pijl sprak over het bottom-up verandertraject voor de informatievoorziening bij de Hogeschool van Amsterdam. Daarna vertelde Menno Scheers over de manier waarop de informatiestrategie bij de Vrije Universiteit op een top-down manier tot stand was gekomen.

In dit artikel worden de projecten op het gebied van ‘Integrated Product Development’(IPD) bij Fontys beschreven. Aan de orde komen de verschillende vormen, waarin deze projecten in de loop der jaren zijn uitgevoerd en de samenwerkingsverbanden die hieruit zijn ontstaan. Er wordt aandacht besteed aan de onderwijsvormen, die hierbij worden toegepast. Ten slotte worden de belangrijkste leereffecten van deze projecten vastgesteld en wordt stilgestaan bij het belang van participatie in deze projecten door informaticastudenten.

ICT beroepsrollen zijn continu in beweging. In de markt is er behoefte aan inzicht in de beroepsrol en de actualiteit daarvan. Een internetportal, waarin beroepsrollen vanuit de praktijk ‘levend’ worden gehouden en waar uiteenlopende doelgroepen hun kennis over beroepen in de ICT actueel kunnen houden, is op korte termijn haalbaar. Financieel draagvlak voor de implementatie daarvan is voorlopig showstopper. Wie durft?

De leefomgeving wordt verrijkt met ubiquitous computing en communication. De interactie verloopt via nieuwe gebruiksinterfaces. Contextbewustzijn en personalisatie zorgen voor optimale ondersteuning van personen. Smart devices komen in kleding, woningen, voertuigen, wegen, mobieltjes etc. De omgeving wordt slim: Ambient Intelligence (AmI). Onze (technische) informaticastudenten hebben de technologie van AmI in verschillende projecten uitgewerkt. Wat betekent AmI voor de informaticaopleidingen? Kansen en bedreigingen worden verkend.

TISO (Onderwijs en onderzoek met authentieke dossiers van automatiseringsprojecten) is een project gefinancierd door de Digitale Universiteit en uitgevoerd onder leiding van de Open Universiteit Nederland. Bedrijven stellen projectdossiers ter beschikking, deze worden ontsloten via het TISO-web, er worden leertaken bij gemaakt en dit geheel vormt de basis voor vernieuwing van het hbo- en wo-onderwijs op het gebied van informatiesystemen in Nederland.

Op de HBO-I opleidingen wordt in slechts beperkte mate aandacht besteed aan technieken van Artificiële Intelligentie, zo blijkt uit een kleine enquête die ik heb gehouden. Dat is jammer want in het bedrijfsleven en bij de overheid wordt hier steeds meer gebruik van gemaakt. Hoewel AI in het geheel niet in de HBO-I competenties wordt genoemd, pleit ik er voor deze technieken in het curriculum op te nemen. Dit kan als een spannend stuk techniek worden gebracht door gebruik te maken van het oude en misschien nog bestaande beeld dat AI tot doel heeft menselijke intelligentie te vervangen.

De participatie van vrouwen en meisjes in ICT-opleidingen en -beroepen is in Nederland zeer gering: het aandeel vrouwen in de beroepsgroep ICT’ers is al jarenlang ongeveer 10%. In andere landen is de participatie van vrouwen in de ICT beduidend groter. Dit geeft aan dat verbetering van de situatie mogelijk is.

Bij informatiebeveiliging denken we vaak in eerste instantie aan het technisch beveiligen van systemen. We komen dan op toegangscontrole, wachtwoorden, intranetbeveiliging, autorisaties, beveiligde mainframeruimtes, etc. Toch vinden op dat terrein veel minder ongelukken plaats dan bij de schakel mens in dit verhaal. Onderzoeksbureaus zoals Gartner, leren ons dat ca. 80% van fouten bij informatiebeveiliging worden veroorzaakt door verkeerd of niet handelen. 6% van de incidenten zijn bewust onrechtmatige acties. 66% van de beveiligingsproblemen wordt veroorzaakt door eigen medewerkers.

Het CAREnet project is een activiteit van het lectoraat 'Digital Life’ van het Instituut voor Information Engineering in Almere en wordt uitgevoerd onder de gezamenlijke paraplu van de UvA en de HvA. De opzet is om de woonomgeving van bejaarden en hulpbehoevenden te monitoren met behulp van een sensornetwerk. Het eerste deelproject, dat in juni 2007 afliep, beperkt zich tot het selecteren van de hardware en het installeren van het netwerk.