HBO

Uit publicaties in de vakliteratuur komt naar voren dat informatiemanagement en de informatiemanager een blijvend fenomeen zijn. Groei in volwassenheid van informatiemanagement is echter een noodzaak. Opleidingen kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren. In het wetenschappelijk onderwijs bestaan al geruime tijd informatiemanagement-opleidingen. In het HBO ontbrak tot voor kort een opleiding die zich specifiek richt op het informatiemanagement-vraagstuk.

Nieuwe Game Consoles zoals de Wii en de Kinect stellen de gebruiker in staat op een natuurlijke manier te interacteren en te spelen met behulp van op afstand bedienbare consoles of sensoren. Input wordt geleverd door gebaren en bewegingen van de gamer of door gesproken tekst (commando’s). Ook kunnen objecten herkend worden en virtueel gemaakt worden en als onderdeel van een spel fungeren. Deze ontwikkelingen zijn mogelijk door een groot scala aan sensoren die de gebruiker observeren.

In het licht van de groeiende internationale samenwerking tussen bedrijven in Nederland en China is het relevant dat meer studenten tijdens hun opleiding intensief kennismaken met de Chinese cultuur en manier van zaken doen. Dit geldt zeker voor studenten in het domein ICT: China is een snel groeiende markt én een land waar de innovatiekracht snel toeneemt. Echter, vooral in de ‘harde’ ICT-opleidingen (zoals technische informatica) is voor veel studenten de drempel om op eigen houtje naar het buitenland op stage te gaan nogal hoog.

Het volgen van leerlingen in het primair onderwijs wordt steeds belangrijker. Leerlingen worden met behulp van leerlingvolgsystemen in de gaten gehouden. Scorelijsten met plusjes, minnetjes, cijfertjes en kleuren, gestandaardiseerde toetsen, de PO docent komt er in om. Of de docent en de leerling in het PO er gelukkiger en beter van worden, lijkt er weinig toe te doen. Een samenwerkingsproject tussen twee HO instellingen heeft de basis gelegd voor een nieuwe manier van leren en meten welke zich richting augmented learning begeeft.

Informatica is een van de snelst veranderende disciplines. De gevolgen van de veranderingen zijn overal zichtbaar, en vragen voortdurend om het bijhouden van kennis op dit vakgebied. Uit de praktijk blijkt dat alleen kennis van de bouwstenen van Informatica, zoals programmeren en databases, niet meer voldoende is. Veel meer moeten de studenten in staat zijn om de samenhang te zien binnen de complexe processen van software ontwikkeling, daarbij wordt ook nog eens verwacht dat ze de activiteiten kunnen plaatsen in het geheel, iets dat nu nog vaak ontbreekt.

Met de komst van Internet is de kiem gelegd voor digitale openheid van allerlei bronnen, of het nu gaat om software (open source), wetenschappelijke publicaties (open access), creatief werk (open content) of leermaterialen (open educational resources). Wat betreft OER is een wereldbeweging op gang gekomen met MIT die vanaf 2001 al haar cursusmaterialen vrij (gratis) online toegankelijk heeft gemaakt. Momenteel zijn er bijna 200 instellingen voor hoger onderwijs uit de hele wereld lid van het OpenCourseWare Consortium.

Er is veel behoefte aan afgestudeerde professionals die snel inzetbaar zijn in de ICT. In Nederland zijn de bedrijven aan de aanbodzijde van ICT verenigd in ICT~Office en aan de vraagzijde (gebruik van ICT voor de business) in het CIO Platform. Vooral op het gebied van het aanbod van opleidingen en om ervoor te zorgen dat de studenten de keuze maken voor ICT, is er een gezamenlijk belang van deze twee verenigingen. Samen werken meer dan zestig procent van de ICT’ers bij de aangesloten organisaties van deze twee verenigingen.

Binnen enkele jaren worden aanzienlijke tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verwacht, ICT’ers zijn nodig om het noodzakelijke innovatievermogen te realiseren, met de toepassing van ICT in economie en maatschappij. Meer jongeren moeten worden gestimuleerd om te kiezen voor hun toekomst met ICT, een toekomst die uitdagend en perspectiefvol is. Om dat te bereiken zal het imago dat jongeren, hun ouders en decanen van ICT hebben, moeten worden verbeterd.

Met open onderwijs verwijzen we naar het gebruik van 'open educational resources' - bronmateriaal dat vrij mag gebruikt, aangepast en verspreid worden. Voor het verspreiden, vinden en aanwenden van dergelijk materiaal hebben we met de ARIADNE stichting een wereldwijde technische infrastructuur uitgewerkt. Gaandeweg hebben we zo de schaarste aan leermateriaal vervangen door een overvloed die als motor van onderwijsinnovatie begint te werken. Een aantal voorbeelden uit de praktijk zullen deze evolutie illustreren.

Een vakgebied is pas volwassen als je helder kunt zeggen wat je niet weet. In de afgelopen decennia heeft de informatica zich ontwikkeld van een hulpwetenschap voor de constructie van computers tot een scharnier-discipline die bijna alle wetenschapsgebieden met elkaar verbindt. Er is bijna geen wetenschapper of hij verzamelt data. Veel wetenschappers zien informatica toch nog als een soort ondersteunende discipline. Vaak heb ik de afgelopen jaren tegenover collega’s het standpunt verdedigd dat informatica toch echt een serieuze wetenschap is met hele diepe centrale problemen. Oh Ja!