VO

De Leittextmethode voor het leren tekstverwerken poogt cursisten te stimuleren actief met het tekstverwerkingspakket te leren werken. Op die manier wordt geprobeerd de zelfstandigheid van cursisten in het uitvoeren van opdrachten en in het oplossen van problemen te vergroten.

In deze bijdrage wordt verslag gedaan van de ontwikkeling van scenario's voor nascholing op het gebied van informatisering. Deze scenario's zijn tijdens de NIOC-conferentie andermaal gevalideerd en in eerste aanleg uitgewerkt naar de implicaties voor het management en nascholingsinstellingen.

In 1998 en 1999 zijn in totaal 285 docenten begonnen met de omscholing voor docenten die het keuze-examenvak informatica in het voortgezet onderwijs gaan verzorgen. De omscholing wordt in opdracht van OCenW verzorgd door CODI.
Deze bijdrage gaat over het doel en de inhoud van deze omscholing, met speciale aandacht voor de onderdelen vakdidactiek en onderwijspraktijkopdracht in relatie tot de invoering van het vak op school. Ook worden wat vragen gesteld over de continuïteit van de opleiding en begeleiding van docenten voor dit nieuwe vak.

Per augustus 1998 is Informatica een keuzevak in de tweede fase van havo/vwo. Tegelijkertijd startte de scholing van docenten voor dit vak. Hoewel de inhoud van het vak (voorlopig) is vastgelegd in het examenprogramma roept de invoering van dit vak nogal wat vragen op zoals: hoe zou de inhoud eruit moeten zien, wat zijn de eisen, wat is het niveau, is het voornamelijk een alfa-, beta-, of gammavak, zou informatica een verplicht vak moeten worden? Over deze en aanverwante vragen gaat dit forum waarbij alle actoren, althans zoveel als mogelijk is, acte de présence zullen geven.

De beleidsnota 'Investeren in voorsprong' stelt dat het gebruik van ICT zal bijdragen aan de actualiteit, kwaliteit, effectiviteit en attractiviteit van het onderwijs. De vraag die zich aandient is in welke mate empirische gegevens over het gebruik van ICT deze verwachtingen ondersteunen. Met behulp van gegevens die verzameld zijn in het kader van de ICT-monitor wordt een overzicht gegeven van het feitelijk gebruik van ICT in het voortgezet onderwijs. Tevens wordt ingegaan op de verwachtingen die directies en docenten hebben over de betekenis van ICT voor het onderwijs van de toekomst.

Terwijl over de stand van zaken ten aanzien van sekseverschillen in participatie en prestaties in ICT-gebruik langzamerhand gegevens beschikbaar komen, bestaat er veel minder inzicht in de achtergronden en oorzaken daarvan. Ook maatregelen die erop gericht zijn de participatie en resultaten van meisjes te verbeteren, zijn in Nederland nog nauwelijks uitgeprobeerd en geëvalueerd. Nederland loopt internationaal gezien niet voorop met de invoering van ICT in het onderwijs (Pelgrum & Plomp, 1991).

Het lesprogramma "Studie- en Beroepenoriëntatie via Internet (SBOl)" biedt vo-scholen een hulpmiddel om invulling te geven aan de lessen studie- en beroepenoriëntatie voor de profielen Natuur & Techniek en Natuur & Gezondheid in de Tweede Fase en tegelijkertijd leerlingen ervaring te laten opdoen met het doelgericht inzetten van het medium Internet (ICT). In de workshop kunnen de deelnemers, na een korte inleiding, zelf aan de slag gaan met het lesmateriaal.

Een multi-user DataBase Management Systeem® op een centrale server ondersteunt de individuele leerwegen van cursisten. Er kan zowel online als offline worden gestudeerd. Van elke cursist wordt een logfile op micro-handelingsniveau bijgehouden, geanalyseerd en teruggekoppeld naar de cursist (online: in real time). Mathesis is een ICT-innovatieproject en wordt mede gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken (1996 - 2001).

De notie informatie en informatieverwerking in het kader van "Ieren leren" staat centraal. Ingegaan wordt op de informatievaardigheidsaspecten zoals onder meer genoemd in de einddoelen voor de vernieuwde 2e Fase van het VO. Ook wordt de taakomgeving waarbinnen informatievaardigheden worden gebruikt, nader in kaart gebracht. Tenslotte komen de praktische handelingsaspecten van informatievaardigheden, met name het verwerven, verwerken en verstrekken van informatie aan bod. Eveneens wordt getracht een aanzet te gegeven voor het didactiseren van informatievaardigheden binnen de vakken.

Het organiseren van wedstrijden en toernooien binnen voortgezet en hoger onderwijs is een weinig gedocumenteerde werkvorm. Toch is onderlinge competitie soms de duidelijkste manier om er achter te komen wie een probleemsituatie het beste heeft geanalyseerd. Bekend voorbeeld zijn de toernooien die gewijd zijn aan het herhaalde dilemma van de gevangene (zie Hoffstadter, Metamagische thema's, uitgave Contact). In het basisonderwijs zijn er sterke aanwijzingen dat de zogenaamde 24-game (met rekenflippo's) de rekenvaardigheid van deelnemers aanzienlijk deed verbeteren.