NIOC 1994 Den Haag

Informatica verandert en het informatica-onderwijs verandert mee.
Het doel van deze doe-het-zelf sessie is het uitwisselen van ervaringen, wensen en ideeën over hoe het inleidend informatica-onderwijs kan inspelen op de verschuivingen. Centrale kwesties daarbij zijn de rol van object-oriëntatie en de integratie van een verscheidenheid aan informatica-onderwerpen.

Informatica verandert en het informatica-onderwijs verandert mee. Nieuwe onderwerpen dienen zich aan, functies verschuiven en de rol van de eindgebruiker wordt in automatiseringsprojecten steeds belangrijker.
In deze lezing worden een aantal ideeën gepresenteerd over de wijze waarop het inleidend informatica-onderwijs kan inspelen op de verschuivingen. In het bijzonder zal de aandacht daarbij worden gericht op integratie van de verscheidenheid aan informatica-onderwerpen, de didactische presentatie en de rol van object-oriëntatie.

Het bedrijfsleven heeft behoefte aan informatici, die zowel vakkennis als diverse communicatieve vaardigheden bezitten. Het is mogelijk, en vaak ook nodig, om de studenten extra te motiveren voor communicatieve vaardigheden door deze op realistische wijze in een case te integreren samen met vakinhoudelijke aspecten. Dit heeft vele onderwijskundige voordelen, maar ook een aantal organisatorische complicaties.

Vanaf 1986 is er op veel hogescholen gewerkt aan INSP/VIT speerpuntprojecten. Een van de ambitieuze doelstellingen van die projecten betrof de vorming van HBO expertisecentra. Binnen de Hogeschool Utrecht zijn twee van deze expertisecentra tot stand gekomen: het Centrum voor Kennistechnologie en het Kenniscentrum TeleMatica. Hun belangrijkste produkten: MSc-opleidingen op het terrein van IT (informatietechnologie).

Mede door de toenemende gebruikersvriendelijkheid van ontwikkelomgevingen zullen er in de toekomst steeds meer tools ter beschikking komen, die de opleider in staat stellen op eenvoudige wijze zelf interactieve en multimediale presentaties en/of leerpakketten samen te stellen. De vraag is echter of de opleider van deze nieuwe mogelijkheden gebruik maakt of dat hij/zij definitief kiest voor een scheiding van taken d.w.z. de opleider levert de leerstofinhoud en aan en de ontwikkelbureaus verpakken het materiaal in digitale vorm?

Een aantal HBO-opleidingen Hogere Informatica en Bedrijfsinformatica hebben de laatste jaren in hun curricula meer plaats ingeruimd voor methodische informatica. Dit ging vaak gepaard met uitvoerige discussies betreffende de keuze van de te onderwijzen systeemontwikkelingsmethode(n) en CASEtools. Is een brede oriëntatie op diverse methoden gewenst of moet de nadruk liggen op goede operationele vaardigheid met een methode en zo ja, welke dan? Kiezen we voor EAR als meest gebruikte informatiemodelleringsmethode of wagen we het met NIAM en waarom dan wel?

De laatste jaren wordt algemeen erkend dat in informatica-opleidingen meer aandacht moet worden besteed aan sociale en communicatieve vaardigheden (SCV) dan in het nabije verleden gebruikelijk was. Dit geldt in het bijzonder voor HBO-opleidingen tot bedrijfsinformaticus of informatiesysteemontwikkelaar. Dezen zullen immers werkzaam zijn als intermediair tussen domeindeskundigen en informatici in engere zin.

De wijze waarop IT toegepast wordt (danwel gaat worden) in het bedrijfsleven ondergaat grote wijzigingen. Dit stelt ook andere eisen aan de kennis en vaardigheden van de automatiseerder. Daamaast leidt het tot een verschuiving in de vraag van de diverse typen automatiseerders.
Een verkenning en een toekomstprognose.

In deze presentatie wordt verslag gedaan van een poging om het software-ontwikkelproces en het leerproces expliciet en geïntegreerd tot onderwerp van onderwijs te maken.
Bij het leren ontwikkelen van software zien we bij studenten een sterke neiging de aandacht vooral te richten op het eindprodukt, de programmacode. Door de verstrekte instructie, opdrachten, toetsen en feedback wordt dit gedrag vaak versterkt. Dit ook terwijl het doel van het onderwijs vaardigheid in een systematisch software-ontwikkelproces is. Methoden om dit doel te realiseren lijken nauwelijks voorhanden.

De diversiteit van HBO-Informatica opleidingen is groot. De inhoud van opleidingen die afgesloten worden met hetzelfde diploma, kan sterk uiteenlopen.
Het samenwerkingsverband van de HIO- en Bl-opleidingen in Nederland, het HBO-I platform, heeft in 1993 een werkgroep 'Beroeps- en afstudeerprofielen' ingesteld. De werkgroep kreeg de opdracht om beroeps- en afstudeerprofielen voor HBO-I opleidingen samen te stellen.