NIOC 1994 Den Haag

Tot enkele jaren geleden werd informatietechnologie (IT) vooral geassocieerd met systeemontwikkeling. Organisaties besteedden hier (in tijd en geld) de meeste aandacht aan. De applicatieontwikkeling breidde zich uit van ondersteunende administratieve pakketten tot applicaties die de core business van bedrijven konden versterken. Het verkrijgen van 'competitive edge' middels geautomatiseerde systemen was een veelgehoorde kreet.

Gedurende de opleiding is communicatie een makkelijk vak. In de praktijk blijkt communicatie echter vaak een enorm probleem. Wie kent er geen verhalen over bijvoorbeeld het falen van informatiesystemen - niet door een gebrek aan vakkennis maar door een gebrekkige communicatie? In hoeverre is er sprake van een falend onderwijs (in communicatie) en wat valt daaraan te doen? In deze samenvatting beperk me ik tot een voorbeeld over een onderdeel.

Sinds het begin van de jaren tachtig wordt gewezen op de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen op het gebied van informatietechnologie. Gewoonlijk wordt deze toegeschreven aan het mannelijk imago van de computer en de negatieve computerattituden van vrouwen en meisjes (Sutton, 1991; Ten Dam, Urlings & Volman, 1991; Janssen Reinen & Plomp, 1992). Ook het onderwijs speelt echter een rol bij het ontstaan van sekseverschillen.

Doel van de sessie is om aan de hand van de enquêteresultaten en geluiden uit de professionele praktijk discussie los te maken over de gewenste inhoud van het onderwijs op het vlak van objectgeoriënteerde systeemontwikkeling en de knelpunten bij de ontwikkeling van dit onderwijs.

Met het toenemen van de dienstensector, en de noodzaak tot het leveren van een hoge toegevoegde waarde, worden de skills van iedere medewerker een belangrijker asset dan de klassieke, op de balans genoteerde, activa. Dit inzicht leidt tot het beter in kaart brengen van de bestaande skills, de tekortkomingen in relatie tot de huidige taakstellingen, en de daaruit voortvloeiende opleidingen en ervaringsplaatsingen.

Hoewel vaak wordt gezegd dat Object Oriëntatie (OO) eenvoudig is, blijkt dit in de praktijk tegen te vallen. Als daarbij ook nog wordt gekozen voor de programmeertaal C++ lijken de problemen zich op te stapelen. Niettemin begint OO langzaam maar zeker tot de gevestigde methoden voor systeemontwikkeling te behoren. Het is daarom noodzakelijk dat zowel het reguliere onderwijs als het bedrijfsleven OO opnemen in hun opleidingsprogramma's.

De afdeling Informatica van Hogeschool Gelderland is in 1989 gestart met een nieuw curriculum. Daarin is een projectblok opgenomen, waarin studenten gedurende tien weken full time in groepen van drie of vier zelfstandig een automatiseringsproject tot een goed einde moeten brengen.
Het ontwikkelde projectblok is drie jaar uitgevoerd en beproefd. In ruim 40 schoolprojecten participeerden ongeveer 100 studenten.
De presentatie geeft een overzicht van de structuur en de ervaringen met het schoolproject, de resultaten, de bijstellingen en de nieuwe ontwikkelingen.

Tijdens de periode 1984-1994 heeft de overheid de invoering van informatietechnologie gestimuleerd. Een belangrijk onderdeel daarvan vormde de ontwikkeling van courseware. Ervaringen hebben geleerd dat er nogal wat problemen ontstonden, zowel tijdens als na afloop van het ontwikkelproces.
Steeds meer aandacht werd besteed aan kwaliteitsbewaking. Door PRINT wordt daarbij een tweedeling gehanteerd:
a. kwaliteitsbewaking tijdens het ontwikkelproces
b. kwaliteitsbeoordeling van het eindresultaat.
Beide aspecten worden tijdens de presentatie nader uitgewerkt.

In het kader van een project van het HBO-I platform is van maart t/m juni 1994 een project uitgevoerd waarin onderwijs is ontwikkeld met als onderwerp Objectgeoriënteerde analyse. Hierin is een methode ontwikkeld die in 80 sbu kan worden behandeld, zonder dat veel voorkennis van de studenten nodig is. In het ontwikkelde lesmateriaal wordt de methode stap voor stap uitgelegd en toegepast in een compleet uitgewerkt casus.

Onder "formele methoden" worden talen en technieken verstaan, gebaseerd op de discrete wiskunde, die gebruikt kunnen worden bij de analyse, het ontwerp en de implementatie van (software) systemen. Herhaaldelijk worden er vraagtekens geplaatst bij de toepasbaarheid van formele methoden in de ontwikkeling van software-systemen in de Industrie. De kwestie is echter niet of formele methoden in de praktijk bruikbaar zijn of niet. Ze worden namelijk al gebruikt, denk maar aan programmeertalen, generatoren, enz.