Bedrijf- of vakopleiding

De complexiteit van geautomatiseerde systemen voor het sturen en regelen van processen is behoorlijk toegenomen en zal ook blijven toenemen. Voor het ontwikkelen en onderhouden van dergelijke systemen zijn uniforme documentatieregels van belang. Dit geldt zowel bij het vastleggen van de systeemeisen als het systeemontwerp. Steeds meer zullen technici met dergelijke systemen te maken krijgen. In het technisch beroepsonderwijs zal daarom meer aandacht geschonken moeten worden aan complexe systemen en een methode om deze te ontwikkelen.

In het technische beroepsonderwijs is er een groeiende behoefte aan het methodisch ontwikkelen van een applicatie. Standaardisatie van de gebruikte symbolen neemt hierbij een belangrijke plaats in. De grafisch georiënteerde 'Sequential Function Chart'-techniek komt hieraan tegemoet. Hiermee kunnen de eisen met betrekking tot een tijdvolgordebesturing eenduidig vastgelegd worden. Deze op Grafcet gebaseerde methode is gestandaardiseerd in de internationale norm IEC 848 en de Nederlandse norm NEN 5848.

In het inleidend programmeeronderwijs staat het idee van 'gestructureerd programmeren' doorgaans centraal (wie zou zijn studenten ook anders willen leren programmeren?). Stapsgewijze verfijning is daarbij een gebruikelijke techniek, die in het onderwijs echter vaak impliciet blijft. Studenten moeten leren 'aanvoelen' hoe de methode werkt, door middel van voorbeelden en (in de praktijk) door schade en schande.

Het begrip array speelt al jarenlang een grote rol als middel om binnen een programma gelijksoortige gegevens te structureren. Een objectgeoriënteerde aanpak maakt het gebruik ervan echter overbodig. In de lezing worden argumenten aangedragen waarom het array uit het (initiële) onderwijs kan en moet verdwijnen. Verder wordt ingegaan op een alternatief dat de kwaliteit van het onderwijs aanzienlijk kan verbeteren.

Achter het leerplan TIS (acht modulen) zit een weloverwogen opbouw qua structurering van de inhoud over de modulen en de didactiek. Bij het ontwikkelen van de cursussen voor de modulen is een door Stichting EXIN ontworpen didactisch model toegepast.

In deze presentatie wordt een schets gegeven van een onderzoek naar inzet van CASE-tools binnen het onderwijs aan de studierichting Informatica & Informatiekunde dat binnen de Haagse Hogeschool, sector Informatica wordt uitgevoerd. Dit onderzoek wordt uitgevoerd binnen de kaders van het onderwijsgebonden onderzoek binnen deze instelling.
Doel van het onderwijsgebonden onderzoek is erop gericht nieuwe ontwikkelingen in research en praktijk (zoals bijvoorbeeld rond CASE-tools) te volgen en eventuele resultaten te gebruiken voor inzet in het (reguliere) onderwijs.

Het is gebruikelijk om gestructureerd programmeren te onderwijzen met behulp van stapsgewijze verfijning. Maar de werkstukken die studenten inleveren bestaan uit gecompleteerde programma's en de toegepaste verfijningen moeten daar als het ware uit worden ge-'parsed'.
Het zou veel overzichtelijker zijn om omgekeerd te werken: documenteer de verfijningen en genereer daaruit de programmafiles. Knuth heeft deze benadering 'Iiterate programming' genoemd.

De laatste tien jaren is de interesse van opleidingsinstituten en ondernemingen verschoven van de programmeerkunst naar relationele databases, case tools en dergelijke. Toch wordt er in ongeveer tien procent van de gestarte nieuwbouwprojecten geen informatiesysteem opgeleverd en de kosten van het testen en onderhouden van 'geslaagde' systemen neemt grote vormen aan. De kunst van het specificeren/programmeren dient weer in ere te worden hersteld.

Gebruik van methoden bij ontwerp en bouw van informatiesystemen resulteert niet automatisch in goede informatiesystemen. Om goede informatiesystemen te ontwerpen is in de eerste plaats inzicht in datamodellen nodig.
Doel van deze minicursus is opleiders in te laten zien dat binnen het onderwijs op het gebied van informatiesystemen het verschaffen van inzicht in datamodellen een belangrijke(re) plaats dient in te nemen.

Oberon, de nieuwste programmeertaal uit de koker van Niklaus Wirth, combineert de beste eigenschappen van Pascal en Modula-2, heeft een eenvoudiger structuur en desondanks meer mogelijkheden. Je mag daarom verwachten dat de taal niet alleen geschikt is voor het schrijven van operating systems en andere complexe programma's, waarvoor nu C en Modula-2 worden gebruikt, maar dat hij ook goed kan dienen als taal voor het programmeeronderwijs.