De informatica heeft zich binnen bedrijven tot op heden met name gericht op de automatisering van de operationele processen werkend met gestructureerde informatie. Het zwaartepunt van informatiemanagement. Recentelijk zijn de kenniswerkers ontdekt. Hun werkzaamheden, hun informatiegedrag, hun kennisbronnen. Documenten zijn daar vaak eindproduct en grondstof. De menselijke netwerken worden hoogstens ondersteund door ICT. Daar ligt het zwaartepunt van kennismanagement. Onvoldoende investering in de structurering van informatie en kennis heeft tot gevolg dat veel kenniswerkers niet de optimale informatie gebruiken of heel veel tijd verspillen, rondzappend van site naar site, in hyperland.
De bibliotheekwereld is door nieuwe technologiemogelijkheden de laatste 25 jaar sterk veranderd. Die verandering heeft zich op velerlei wijze gemanifesteerd. Vooral in bedrijven is de bibliotheek veranderd van bewaarplaats van boeken in een gids naar zowel interne als wereldwijde elektronische informatie, de virtual library. Onveranderd is gebleven het ontsluiten van bronnen van kennis. In dit verband is het belangrijk om over de bibliotheekfunctie te praten en de bijdrage van uit deze deskundigheid aan de oplossing van knelpunten op het gebied van het management van kennis.
Ook aan de voormalige bibliotheekopleidingen zijn deze veranderingen goed te zien. Nog steeds staat centraal het beheren van het gemeenschappelijk geheugen, de vastgelegde kennis van de mensheid, de samenleving of het bedrijf. Ongeacht de kennisdrager, van papier tot elektronisch. In het kernvakgebied storage en retrieval wordt gebruik gemaakt van bewezen gereedschap als classificatie en thesaurus. Daarnaast aandacht voor actuele problemen en mogelijke verbeteringen op het gebied van het zoeken in vrije tekst systemen. Niet perfecte zoekresultaten, het dilemma van recall en precision veroorzaakt door de dubbelzinnigheden in de natuurlijke taal. Ook nieuwere technieken worden ingezet, zoals de bouw van kennissystemen. Deze kennisordening wordt belangrijker naarmate de multimediale informatie verder oprukt. ICT gericht op de toepasbaarheid in bedrijven speelt een grote rol binnen de opleiding. Business intelligence, patentinformatie, infomapping, corporate intelligence systemen en retrievalsoftware als Verity Topic staan al jaren op het programma. Onderdelen en voorlopers van kennismanagement. En sinds kort intranet. Tevens is de verpakking veranderd. Landelijk en ook op de Haagse Hogeschool niet meer een opleiding BDl, Bibliotheek en Documentaire Informatie naar sinds september 1996 lDM, Informatie Dienstverlening en -Management. Dit was nodig omdat de beeldvorming van de bibliotheek trager veranderde dan de werkelijkheid.
De verandering van samenleving en werk gaat voort. De informatie- en kennissamenleving krijgt verder vorm. Wijers, Ritzen en Van Aartsen hebben samen de nota "Kennis in beweging" uitgebracht. Het management van kennis op nationaal niveau. Het kennismanagement in relatie tot het studiehuis, de nieuwe bovenbouw voortgezet onderwijs is in een tweede bijdrage uitgewerkt.
Ook binnen de grotere bedrijven zijn interessante ontwikkelingen gestart. Doel is de kenniswerker van het bedrijf de benodigde bronnen, ongeacht aard of herkomst op zijn werkplek aan te bieden. Om dat te realiseren is samenwerking van verschillende disciplines hard nodig. Samen, informatica, de bibliotheekfunctie en ook de P&O functie voor de lerende organisatie. Wat mij betreft geven we dan invulling aan kennismanagement. En wie trekt het? De bibliotheek werkt er al aan.